JPK, czyli Jednolity Plik Kontrolny, to księgi i dokumenty księgowe, które trzeba prowadzić przy użyciu programów komputerowych i zapisywać w odpowiednim formacie, aby później na żądanie móc przesyłać je do konkretnego organu podatkowego. Obowiązek przekazywania takiego pliku wprowadzono ustawą w 2016 roku. Najpierw obejmował jedynie duże firmy, ale stopniowo rozszerzał swój zakres i obecnie zaczął obowiązywać również w średnich, małych oraz mikrofirmach. Dlatego warto dowiedzieć się o nim więcej, szczególnie gdy jest się przedsiębiorcą.
Dlaczego JPK jest tak istotny?
JPK to zbiór danych tworzonych w systemach informatycznych podmiotu gospodarczego zawierających informacje o operacjach gospodarczych firmy za dany okres. Dane te zapisuje się w odpowiednim układzie i rozszerzeniu XML, dzięki czemu mogą być w łatwy sposób przekazywane i przetwarzane przez organy kontrolujące. JPK to odpowiednik opracowanego przez OECD i stosowanego w wielu krajach SAF-T (Standard Audit File for Tax), czyli jednolitego pliku podatkowego, który ma zwiększyć efektywność kontroli podatkowych przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów. Dzięki temu plikowi może nastąpić połączenie w jednym miejscu części ewidencyjnej i deklaracyjnej rozliczeń podatkowych w danej firmie.
Jednolity format zapisywania pliku pozwala na usunięcie barier w przekazywaniu danych elektronicznych, dzięki czemu znacznie ułatwia kontrolę prowadzoną przez organy podatkowe, a także przyspiesza potwierdzanie prawidłowości rozliczeń księgowych. Szybsze sprawdzanie dokumentów przesyłanych przez firmy umożliwia też lepsze kontrolowanie pojawiających się w nich nieprawidłowości, przez co łatwiej przeciwdziałać łamaniu prawa, w tym wyłudzaniu podatku VAT oraz unikaniu opodatkowania.
Co wchodzi w skład JPK?
Jednolity Plik Kontrolny składa się z kilku elementów związanych z księgami podatkowymi i dowodami księgowymi zapisywanych w postaci elektronicznej. W obecnej chwili obowiązkowe jest comiesięczne przekazywanie ewidencji zakupów i sprzedaży VAT. Natomiast pozostałe pliki wchodzące w skład JPK dana firma musi przygotowywać w formie elektronicznej i w odpowiednim formacie, a następnie okazywać na żądanie organów podatkowych.
Pliki te obejmują:
- księgi rachunkowe
- wyciąg bankowy
- magazyn
- faktury VAT
- faktury VAT RR
- podatkową księgę przychodów i rozchodów
- ewidencję przychodów (ryczałt).
Każdy z tych plików musi być przygotowany w odpowiedni sposób i podzielony na trzy sekcje – nagłówkową, merytoryczną i kontrolną. Dzięki tej standaryzacji kontrola dokumentów może być dużo łatwiejsza i przebiega znacznie szybciej. Aby mieć pewność, że pliki zostaną przygotowane poprawnie, najlepiej ich struktury logiczne i wzory pobrać ze strony Ministerstwa Finansów.