Vat jest podatkiem powszechnym, a to oznacza, że płacą go wszyscy. Jego nazwa pochodzi od angielskiego Value Added Tax, czyli dosłownie „podatek od wartości dodanej”. Takie podatki są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania państwa, którego głównym źródłem dochodu są różnego rodzaju podatki. Kupując jakikolwiek towar w sklepie, płacimy VAT, który jest naliczony do każdego towaru oraz usługi. Jest on doliczany do ceny towarów i usług netto, po jego dodaniu uzyskujemy kwotę brutto. Płacą go wszyscy klienci. Jest najważniejszym z podatków, a wpływy z jego tytułu stanowią ponad 45% wszystkich dochodów budżetu państwa. W Polsce ten podatek obowiązuje od 1993 roku. Obecnie stawki podatku VAT w naszym kraju wynoszą: 23%, 8% i 5%. Podstawową i najczęściej występującą stawką VAT jest 23%.
Zasada naliczania VAT
Podstawowa zasada naliczania podatku VAT jest prosta – im bardziej dany towar jest niezbędny do codziennego życia, tym stawka tego podatku powinna być niższa. Chodzi o to, że państwo chce jak najmniej obciążać nim wszystkich obywateli o najniższych dochodach.
Kim są płatnicy VAT?
W Polsce zdecydowana większość przedsiębiorców jest płatnikami podatku VAT. Są to wszyscy podatnicy, których przedsiębiorstwa osiągnęły wartość sprzedaży opodatkowanej w poprzednim roku podatkowym przewyższającą 150 000 złotych. Ciąży na nich obowiązek odprowadzania do urzędu skarbowego odpowiedniej kwoty tego podatku. Płatnikami VAT są też (tutaj już niezależnie od wysokości sprzedaży) np. przedsiębiorcy handlujący towarami akcyzowymi. W tym momencie można by odnieść wrażenie, że to właśnie owi przedsiębiorcy są płatnikami VAT, bo to na nich spoczywa obowiązek prowadzenia rozliczeń VAT, ale nic bardziej mylnego. Podatek VAT jest tzw. podatkiem wielofazowym i obrotowym, a to oznacza, że jest odprowadzany do urzędu skarbowego w każdej fazie produkcji i sprzedaży. Tak naprawdę VAT płacą klienci, a przedsiębiorcy jedynie pośredniczą w jego odprowadzaniu do urzędu skarbowego. Aby obliczyć różnicę między podatkiem VAT naliczonym, a podatkiem VAT należnym przedsiębiorcy prowadzą specjalne rejestry VAT.